_{1) Jakie dostrzega Pani główne problemy prawne w społeczności rolników?}

_{Niewątpliwie, na chwilę obecną jedną z najważniejszych kwestii,o której warto wspomnieć, jest zagadnienie szkód łowieckich. Aktualnie obowiązujące regulacje nie stwarzają takich instrumentów prawnych, które dawałyby możliwość uzyskania przez rolnika odszkodowania, w jego opinii adekwatnego do poniesionych przez niego strat. Przepisy stawiają de facto w pozycji uprzywilejowanej dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich. Problem powstaje w związku ze skorelowaniem obowiązków dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich do dokonywania oględzin uszkodzonych upraw i szacowania strat z obowiązkiem uiszczania przez nich świadczeń z tego tytułu. Nierzadko zarzuca się im z tego względu brak obiektywności przy wykonywaniu obowiązków. Stąd też nowelizacja przepisów w tym zakresie wydaje się być nieunikniona. Potencjalna zmiana ustawy ma na celu wyeliminowanie negatywnych zjawiska, z jednoczesnym poszanowaniem praw kół łowieckich. Dopóki jednak pożądane zmiany nie nastąpią, trwa zagorzała dyskusja na temat możliwości pogodzenia interesów rolników i kół łowieckich. W obecnym stanie prawnym najlepszym rozwiązaniem wydaje się być propagowanie polubownych metod rozwiązywania sporów. Znaczącą rolę może tu odgrywać posiadający ugruntowaną wiedzę prawnicząpełnomocnik, który nierzadko jest gwarantem rzetelnego omówienia kwestii spornych i ukierunkowania na opłacalne dla obu stron prawne rozwiązanie konfliktu. Korzystne z finansowego punktu widzenia i niezwykle praktyczne jest też wnoszenie pozwu zbiorowego w tego typu sprawach. Warto podkreślić, że pomoc ze strony doświadczonego prawnika pozwala na zwiększenie świadomości społeczeństwa w tym zakresie, zwłaszcza w odniesieniu do problemów społeczności lokalnych i na wypracowanie takich rozwiązań, które uwzględnią szczególne potrzeby danej grupy ludzi. W przypadku rolników, doradztwo ze strony specjalisty z zakresu prawa administracyjnego, w tym prawa ochrony środowiska, a także prawa cywilnego, wydaje się być nieodzowne, zewzględu na specyficzne problemy ich dotykające.}

_{2) Z jakimi jeszcze trudnościami, od strony prawnej, w życiu codziennym borykają się rolnicy, co do których warto zasięgnąć fachowej porady prawnej?} 

_{Wielokrotnie w swojej praktyce zetknęłam się z zagadnieniem ustanowienia służebności przesyłu tj. ograniczonego prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest korzystanie z urządzeń służących do przesyłu energii, substancji itp. Nierzadko na gruntach rolnych, będących własnością danego rolnika, postawione zostały kilkadziesiąt lat wcześniej słupy energetyczne, których to lokalizacja wpływa na sposób korzystania z nieruchomości przez rolnika. Sytuacje takie pozostają przez wiele lat nieuregulowane prawnie, na czym finansowo i faktycznie traci sam rolnik. Zamiar wybudowania urządzeń, który jest przesłanką do ustanowienia służebności przesyłu, może być ujawniony przez przedsiębiorcę w każdy sposób, który jest dla właściciela nieruchomości dostatecznie jasny. Za ustanowienie służebności ustala się wynagrodzenie. Czynniki kształtujące wysokość wynagrodzenia to m.in. wpływ usytuowania urządzeń na wartość nieruchomości,uciążliwość dla właściciela w zakresie ich prawidłowej eksploatacji, przeznaczenie nieruchomości, w tym zapisy planistyczne, czy sposób korzystania z urządzeń przesyłowych. Istotny problem pojawia się w momencie bezumownego korzystania z gruntów. Warto wtedy skorzystać z pomocy prawnika, aby w pierwszej kolejności podjąć próbę polubownego załatwienia sprawy na etapie przedsądowym. Jednak może to być dopiero początek drogi do rozwiązania problemu. Istnieje bowiem ewentualność rozstrzygania sporu przed sądem. Wiele zależy od nastawienia przedsiębiorcy i konkretnej sprawy. Pomoc specjalisty w dziedzinie prawa pozwala dobierać odpowiednie środki do danego stadium sprawy, by poprowadzić ją w jak najmniej uciążliwy i najkorzystniejszy dla właściciela nieruchomości sposób. Taką praktykę stosuję w swojej kancelarii. Spór sądowy uważam tak}

_{naprawdę za ostateczność.}

_{3) Jak ocenia Pani pomoc dla rolników taką, jak operacje typu „Premie dla młodych rolników”? Czy z prawnego punktu widzenia tego typu programy rzeczywiście pomagają rolnikom rozwinąć ich działalność?} 

_{Premia dla młodego rolnika ma na celu umożliwienie rolnikowi podjęcia przedsięwzięć, które pozwolą mu na szybszy rozwój gospodarstwa i jego modernizację. Programy tego typu powinny być tak sformułowane, aby w sposób jasny, precyzyjny ale także przystępny, określały wymogi konieczne do uzyskania dofinansowania. Istotne jest, aby kryteria uzyskania premii przystawały do realiów wykonywanej}

_{działalności. Niejasne i niekonsekwentne przepisy mogą niejednokrotnie stanąć temu na przeszkodzie, zwłaszcza, jeżeli młody rolnik sam stara się wypełnić odpowiednio wniosek o premię, bez posiadania fachowej wiedzy z zakresu prowadzenia dokumentacji. Ilość załączników i oświadczeń, jakie należy dołączyć do wniosku, też nie ułatwia procesu rekrutacji. Operacje typu „Premie dla młodych rolników” mają na celu zachęcenie do podejmowania samodzielnej działalności rolniczej. Równocześnie mają przyczyniać się do przyspieszenia pożądanych zmian w strukturze agrarnej gospodarstw rolnych i do zwiększenia konkurencyjności całego sektora rolnego. Jednakże w swojej praktyce niejednokrotnie słyszę głosy ze strony rolników, że wymogi stawiane przed młodym człowiekiem, który pod rygorem zwrotu części lub całości premii zostaje zobowiązany do samodzielnego prowadzenia gospodarstwa przez ściśle wskazany okres czasu czy skrupulatnegorealizowania założeń biznesplanu, przy jednoczesnej formalizacji swoich działań, mogą niekiedy wydawać się nazbyt restrykcyjne. Brak jest także konsekwencji w formułowaniu wymogów w poszczególnych edycjach tego typu programów. Niejednokrotnie sposób realizacji dofinansowania nie spełnia realnych oczekiwań rolników i powoduje} zniechęcenie do starania się o dofinansowanie.